NÜFUS HAREKETLERİ (GÖÇLER)

İnsanların, doğdukları yerden başka yerlere geçici ya da sürekli olmak üzere taşınmasına göç denir.

Göçler ikiye ayrılır.

 "dernek"

A. İÇ GÖÇLER

Ülke içerisinde, nüfusun yer değiştirmesine iç göç denir, iç göçlerle bir ülkenin toplam nüfusunda de­ğişme olmaz. Sadece, bölgelerin ve illerin nüfusun­da artma ya da azalma meydana gelir.

İç göçler, sürekli ve mevsimlik göçler olmak üze­re ikiye ayrılır.

1. Sürekli İç Göçler

Ülke içerisinde yer değiştiren insanların, göç ettik­leri yerlere yerleşmesiyle gerçekleşir.

Türkiye’de, Cumhuriyetin başlangıcından günümü­ze kadar, özellikle kırsal alanlardan kentlere doğru hızlı bir göç olayı görülmektedir.

İç göçün nedenleri

•    Kırsal alanlardaki hızlı nüfus artışı

•    Miras yoluyla tarım alanlarının daralması ve ai­lelerin geçimini karşılamaması

•   Tarım alanlarının yetersiz gelmesi ve erozyonun artmasıyla toprağın verimsiz hale gelmesi

•   Tarımda makineleşmenin artması ve buna bağlı olarak tarımsal işgücünün azalması

•    Kırsal kesimde iş imkânlarının sınırlı olması

•    Ekonomik istikrarsızlık ve sosyal problemler

•    Eğitim ve sağlık hizmetlerinin yetersizliği

•    İklim ve yer şekillerinin olumsuz etkileri

•    Kentlerde sanayinin gelişmiş olmasından dola­yı iş imkânlarının fazlalığı

•    Kentlerde eğitim ve sağlık hizmetlerinin yaygın­lığı

Türkiye’de iç göç, kırsal kesimde nüfusun art­ması ve kentlerde sanayileşmeye bağlı olarak, iş bulma imkânlarının gelişmesiyle artış göster­miştir. Dolayısıyla iç göçteki en büyük etken ekonomik sıkıntılardır.

İç göçlerin sonuçları

•    Ülke genelinde nüfusun dağılışında dengesizlik görülür.

•   Yatırımlar dengesiz dağılır.

•    Kırsal kesim yatırımlarında verimsizlik meyda­na gelir.

•    Düzensiz kentleşme görülür.

•    Sanayi tesisleri kent içinde kalır.

•    Kentlerde konut sıkıntısı çekilir.

•    Kent nüfusunda aşırı artış meydana gelir.

•    Alt yapı hizmetlerinde (yol, su, elektrik) yetersiz­lik görülür.

•    Kentlerde işsiz insanların oranı artar.

2. Mevsimlik İç Göçler

Kırsal kesimdeki bazı ailelerin büyük şehirlere, ta­rımın yoğun olarak yapıldığı yerlere, yaz turizmi­nin geliştiği yerlere bir müddet çalışmak üzere göç etmeleri ile gerçekleşir.

Yaylaya çıkma olayı da mevsimlik göçler içerisinde yer alır. Mevsimlik göçlerle Adana, Mersin, Hatay, Aydın, Muğla, Antalya gibi merkezlerde, yaz ile kış mevsimleri arasındaki nüfus miktarlarında önemli değişmeler olmaktadır.

B. DIŞ GÖÇLER

Bir ülkeden diğer bir ülkeye yapılan göçlere dış göç denir.

Dış göçlerin başlıca nedenleri:

•    Ekonomik nedenlerle çalışmaya gidilmesi

•   Tabii afetler

•    Savaşlar

•    Etnik nedenler

•    Sınırların değişmesi

•    Uluslararası anlaşmalarla sağlanan nüfus değişimi

Dış göçlerin sonuçları

•    Göç eden ülkede nüfus artar, göç veren ülkede ise azalır.

•    Ülkeler arasında ekonomik ilişkiler gelişir.

•    Ülkeler arası kültürel ilişkiler gelişir.

Dış göçler ve Türkiye

Ülkemize 1923 – 1989 yılları arasında çoğu Balkan ülkelerinden olmak üzere 2,2 milyon göç olmuştur.

1950′den sonra, başta Almanya olmak üzere yurt dışına işçi gitmeye başlamıştır. Bugün Fransa, Belçika, Hollanda, İngiltere, İsveç, ABD, Avust­ralya, Libya, S. Arabistan, Kuveyt ve Orta Asya ülkelerinde işçilerimiz bulunmaktadır.

Türkiye’den yurt dışına göç sonucunda;

•    Ülkemize giren işçi dövizi artmıştır.

•    Ülke turizminin gelişmesini sağlamıştır.

•   Artan nüfusun işsizlik sorununa kısmen çözüm bulunmuştur.

En fazla göç veren İller:

Mardin, Siirt, Muş, Ağrı, Hakkâri,  Bingöl, Kars, Erzincan, Tunceli, Gümüşhane, Bayburt,  Giresun, Artvin,  Rize, Trabzon, Sivas, Yozgat, Çankırı, Sinop, Kastamonu

En fazla göç alan iller:

İstanbul, İzmit, Bursa, Adapazarı, İzmir, Antalya, Adana, Mersin, Ankara, Gazi­antep, Aydın, Denizli

Yerleşme ve seyahat hürriyeti Anayasa ile güvence altına alınmıştır.

Madde 23: “Herkes, yerleşme ve seyahat özgürlüğüne sahiptir.”

 * Yerleşme hürriyeti, suç işlenmesini önlemek, sosyal ve ekonomik gelişmeyi sağlamak, sağlık­lı ve düzenli kentleşmeyi gerçekleştirmek ve kamu mallarını korumak amacıyla sınırlandırıla­bilir.

* Seyahat hürriyeti, suç soruşturma ve kovuşturması sebebiyle ve suç işlemesini önlemek amaçlarıyla kanunla sınırlandırılabilir.

* Vatandaşın yurt dışına çıkma hürriyeti, ülkenin ekonomik durumu, vatandaşlık ödevi ya da ce­za soruşturması veya kovuşturması sebebiyle sınırlanabilir.

* Vatandaş sınır dışı edilemez ve yurda girme hakkından yoksun bırakılamaz.

Ülkemizdeki doktor, mühendis, iktisatçı, vb. mesleklerden çok sayıda bilim insanımız Avrupa ve ABD başta olmak üzere yabancı ülkelere gitmektedir. Kariyer sahibi kişilerin başka ülkelere gitmesi­ne “beyin göçü” denir.

Beyin göçünün başlıca nedenleri şunlardır:

* Sanayileşmiş ülkeler, nitelikli iş gücünü ülkelerine çekmek için onlara yüksek ücret ödemek­tedir.

* Gelişmiş ülkelerde çalışma koşulları kolaydır.

* Göç gönderen ülkelerde, sanayi ve ticaretin yeterince gelişmemesi sonucu nitelikli iş gücünün kendine uygun iş bulmakta zorlanması

Ülkemizden yurt dışına gitmiş beyin cerrahları, kalp cerrahları ve astrofizikçiler gibi bilim dalların­da uzmanlaşmış kişiler bugün dünyaca ünlüdürler.